هدف کودتا مقابله با توسعه ملی کشور بود/ قرارداد ایران با توتال فرانسه و در اختیار نداشتن ارز!

عضو هیئت علمی گروه برنامه‌ریزی و توسعه اقتصادی دانشگاه علامه‌طباطبائی گفت: کودتای 28 مرداد علیه توسعه ملی کشور و به نفع استمرار مناسبات مبنی بر سلطه و نابرابری در ایران بود و اگر این موضوع را به خوبی درک کنیم خیلی از خطاهای محرز سیاستی را دوباره مرتکب نمی شویم.

به گزارش عطنا به نقل از ایرنا، فرشاد مؤمنی پنجشنبه 26 مردادماه در همایش تخصصی بحثی در باره پیامدهای اقتصادی کودتای 28 مرداد در موسسه مطالعات دینی و اقتصاد در تهران، افزود: موضوع محوری کودتا بیش از اینکه اقدامی علیه یک دولت ملی باشد، علیه توسعه ملی کشور است و در واقع این کودتا می خواهد یک دولت ملی توسعه گرا را کنار بگذارد و تضمین های کافی برای استمرار مناسبات مبتنی بر سطله ایجاد کند.

وی ادامه داد: ما همواره روی وجه سیاسی، نظامی و امنیتی کودتا تمرکز داریم و معمولا از وجه اقتصادی آن غافل هستیم. موضوع آزادسازی تجاری یک بار در قالب عهدنامه های ترکمانچای و گلستان به ایران تحمیل شده و باردیگر با کودتای 28 مرداد تکرار شد.

این استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی ادامه داد: از طریق آزاد سازی واردات در دوره پس از کودتا، همه صنایع ملی جوان کشور هدف قرار گرفت و صرفه اقتصادی همه آنها را از بین رفت تا مناسبات نابرابر استمرار پیدا کند.

مؤمنی بیان کرد: در شرایطی که نابرابری شدید وجود داشته باشد، موضوع مهم استقلال ملی توهمی بیشتر نبود و امکان ندارد که یک دولتی استقلال طلب و توسعه گرا باشد و نسبت به مسئله نابرابری های بسیار عمیق بی تفاوت باشد.

وی تاکید کرد: به نظر می‌رسد به یک بازنگری بنیادی راجع به دانسته های خودمان در مورد تجربیات درخشان کوشش برای برون رفت از توسعه نیافتگی در قرن بیستم نیاز داریم.

ماجرای ملی شدن صنعت نفت پدیده چند بعدی است

مؤمنی با اشاره به اینکه ما متأسفانه جامعه مدنی قدرتمندی نداریم، بیان کرد: در این شرایط ، فرصت‌طلبی در اقتصاد رانتی خیلی بازار گرمی دارد و این موضوع در حال حاضر پیوند غیر متعارفی با حیطه ارتباطات و علم برقرار کرده است.

وی ادامه داد: ماجرای ملی شدن صنعت نفت پدیده چند بعدی است و ابعاد خاصی از این ماجرا به کلی نادیده گرفته می شود و ابعاد خاصی نیز بیش از حد بزرگ شده است.

مؤمنی افزود: در مورد مسایل پسا کودتا هم باید دقت بیشتری کرد تا خوب پیوند بین اقتصاد و سیاست برجسته شود و اینکه نمی شود استعمارگرها اهداف سیاسی را دنبال کنند و از اهداف اقتصادی غافل باشند. هرچند این موضوع جز بدیهیات است اما ما در مورد این بدیهیات کار جدی نکردیم.

وی ادامه داد: اگر شباهت تاریخی کودتای 28 مرداد با تجربه های تاریخی دیگر ایران رهگیری شود، شباهت های خیلی تکان دهنده ای پیدا می شود که به غالب آنها توجه کافی نشده است.

مؤمنی افزود: در شرایطی که خود کودتاچیان اصل کودتا را پذیرفته اند و اسناد سازماندهی برای آن منتشر کرده اند و «مادلین آلبرایت» وزیر خارجه وقت آمریکا رسما از دولت ایران به دلیل مشارکت کشورش در کودتا عذرخواهی کرد، ولی در ایران عزیزانی داریم که آنها می گویند چه کسی گفته این رخداد تاریخی کودتا بوده و آن را به عنوان کودتا قبول ندارند.

قرارداد ایران با توتال فرانسه و در اختیار نداشتن ارز!

این استاد دانشگاه گریزی به موضوع قرارداد ایران با توتال فرانسه زد و گفت: مهمترین توجیه وزیر نفت برای ناچیز بودن سهم طرف ایرانی در قرارداد منعقده با توتال در اختیار نداشتن ارز است. اگر واقعاً ارز برای ایران یک کالای استراتژیک است، واقعاً باید آن را به شیوع فعلی تخصیص داد. چطور می شود برای تأمین نیازهای مسافران آنتالیا، دبی و ارمنستان ارز داریم اما برای قدرت چانه‌زنی شرکت ایرانی طرف قرارداد با توتال ارز نداریم.

وی ادامه داد: این چه طرز تفکر در اداره کشور است که این همه مصارف لوکس ضد توسعه در کشور وجود دارد. استمرار این وضعیت چه نسبتی با توسعه ملی و رفاه مردم و بنیه تولیدی کشور دارد و چه نسبتی با منافع دلال ها، رباخوارها، واردات چی ها و تاجرباشی های مدرن دارد.

یک اراده‌ای از سال 1376 تا امروز در کشور وجود دارد که نشان دهد توانایی ملی در ایران در زمینه صنعت نفت صفر است و از دل آن توجیه کند که چشم بسته قرار داد خارجی ببندیم.

مؤمنی افزود: ما برای واردات میوه موز ارز داریم و عزیزان به کنسرت های کشور اطراف ایران بروند، ارز داریم، اما برای اینکه شرکت ایرانی قدرت چانه زنی با همتای خارجی پیدا کند، ارز نداریم.

این اقتصاددان گفت: بنیه تولیدی کشور دائما روبه استهلاک است و نسبت نابرابری ها به هیچ وجه با حساسیت بایسته همراه نیست و ما حساسیت و توجه به این موضوعات نداریم.

وی افزود: مقایسه داده های سرشماری سال های 85 و 90 نکته های تکان دهنده دارد. در عرض شش سال نزدیک به 600 میلیارد دلار از محل صادرات نفت، گاز و غیره نفت به اقتصاد وارد شده است اما خالص فرصت های شغلی ایجاد شده در بخش صنعت ایران منفی 415 هزار شغل است. خالص فرصت شغلی یعنی جمع شغل هایی که از بین رفتند و شغل هایی که ایجاد شده اند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی اظهار کرد: این بی‌سابقه‌ترین سطح تجربه شده صنعت زدایی در تاریخ اقتصادی ایران است. ما نظیر این را در کشور نداشتیم. این اتقاق در زمانی رخ داده که ما در اوج درآمدهای نفتی بودیم.

تحریم‌ها بدون استثنا فلج کردن بنیه تولید ملی ایران را هدف گرفته است

وی ادامه داد: تحریم ها هرگز در مورد کالاهای لوکس و تجملی اعمال نشد. یعنی ایران هرقدر سهل انگاری کند و تبع مصرف را دامن بزند هرگز مشمول تحریم نشده است.

مؤمنی ادامه داد که تمام تحریم هایی که علیه ایران اعمال شده است بدون استثنا فلج کردن بنیه تولید ملی ایران را هدف گرفته است.

وی ادامه داد: یک اراده‌ای از سال 1376 تا امروز در کشور وجود دارد که نشان دهد توانایی ملی در ایران در زمینه صنعت نفت صفر است و از دل آن توجیه کند که چشم بسته قرار داد خارجی ببندیم.

مؤمنی افزود: از روزی که حسن روحانی برسرکار آمد تا امروز صادرات نفت ایران بیش از دو برابر افزایش یافته است بدون اینکه مطلقا شرکت خارجی به ما کمک کرده باشد و سوال من این است که این موضوع یک موفقیت بزرگ و درخشان ملی است چرا در باره آن حرف زده نمی شود.

وی تاکید: در برنامه وزیر راه و شهرسازی در بخش راه حتی به روکش آسفالت معابر اشاره شده است، اما در مورد حاشیه پدیده شهری، چالش های شهرهای جدید و بحران نابرابری های منطقه ای، صحبتی نشده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: با بحران حاد در زمینه مسکن قشرهای کم درآمد مواجهه هستیم و باید وزارت راه و شهرسازی اقدامات جدی برای رفع آنها به عمل آورد.

کودتای 28 مرداد، کودتایی است که با طرح و حمایت مالی و اجرایی سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا و آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا - سیا - و با همراهی ارتش شاهنشاهی ایران، ضد دولت محمد مصدق در مرداد 1332 به انجام رسید.